Standaryzacja produktów oraz usług jest dzisiaj zjawiskiem powszechnym. Normy, odgórnie ustalane przez organizacje normalizacyjne, gwarantują nam, że każdy towar, który możemy kupić w sklepie, został przebadany pod kątem jakości oraz bezpieczeństwa. Dodatkowo, ustandaryzowane produkty posiadają specjalne oznaczenia, dzięki którym o wiele prostsze jest znalezienie takiego artykułu, który będzie nam akurat potrzebny. W przypadku śrub mamy do czynienia z różnymi rodzajami norm, które nakładają się na siebie, dlatego warto poznać ich nazwy oraz zasady konwersji pomiędzy nimi.
Rodzaje norm dotyczących śrub w Polsce
Polskie sklepy budowlane stosują trzy normy oznaczeń, które są uchwalane w naszym państwie. Na etykietach śrub możemy znaleźć takie skróty jak ISO, DIN i PN:
- ISO – norma międzynarodowa, która jest ustalana przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (ang. International Organization for Standarization). Jest to standard obecny w ponad 160 krajach na całym świecie, stosowany w niemal każdej gałęzi gospodarki, a przede wszystkim w budownictwie. Przykładowe oznaczenie: ISO 4017
- DIN – norma niemiecka, która jest ustalana przez Niemiecki Instytut Normalizacyjny (niem. Deutsches Institut fur Normung). Nasz zachodni sąsiad jest jednym z najważniejszych partnerów handlowych naszego kraju i stamtąd importowane są m.in. śruby, dlatego też ten standard uchwalany jest w Polsce. Przykładowe oznaczenie: DIN 933
- PN – norma polska, która jest ustalana przez Polski Komitet Normalizacyjny. Każdy produkt z etykietą PN jest dokładnie badany przez polskich specjalistów pod względem obowiązujących w państwie standardów bezpieczeństwa i jakości. Przykładowe oznaczenie: PN 82105
Co dokładnie określają normy?
Poza zapewnieniem o bezpieczeństwie i najwyższej jakości wyrobu, normy określają głównie charakterystykę budowy produktu. W przypadku śrub będą to przykładowo typy łbów, kształty czy przeznaczenie (np. do łożysk KM czy do połączeń sprężanych). Ilość rodzajów jest niezmierna, co pokazują chociażby tabele konwersji, i to od naszych wymagań będzie zależeć to, który towar wybierzemy. Nakrętka sześciokątna DIN 934, dla wzoru, dzięki swojemu kształtowi przydaje się w konstrukcjach stalowych, w motoryzacji czy w różnego rodzaju maszynach.
Na czym polega konwersja norm?
Większość śrub na polskim rynku posiada niejedną, a dwie lub nawet trzy ustalone normy, co zmusza nas do posiadania znajomości na temat ich odmian. Może to stać się problematyczne w sytuacji, gdy mamy podany standard ISO lub PN dla danego produktu, a my dokupujemy śrubę z wyznaczonym standardem DIN. Wtedy potrzebujemy dokonać tzw. konwersji, czyli zamiany jednej normy na drugą. Najłatwiejszym sposobem jest skorzystanie z ogólnodostępnych tabeli konwersji, zamieszczonych m.in. w Internecie. Mamy tam podane wszystkie śruby posiadające co najmniej jedno z oznaczeń DIN, ISO lub PN. Więc przykładowo, jeśli mamy do zakupienia śrubę sześciokątną z pełnym gwintem o normie DIN 933 to znajdujemy ją w tabeli i widzimy, że jej inne oznaczenia to ISO 4017 i PN 82105. Ostatecznie, wiedza o konwersji nie jest tak konieczna, jeżeli będziemy kupować produkt przez Internet – w sklepach zazwyczaj podane są wszystkie niezbędne informacje.
Artykuł powstał przy współpracy ze specjalistami z firmy Stalmut.
